Giải bài: Ôn tập chương 1 và chương 2

• Phát triển ứng dụng công nghệ cao
• Canh tác đạt chuẩn để nâng cao chất lượng sản phẩm. 

Ở địa phương em, nghề đang phát triển trong lĩnh vực trồng trọt là nghề trồng lúa nước.

Nghề này thể hiện những đặc điểm cơ bản của của các nghề trong lĩnh vực trồng trọt đó là: Phải am hiểu về cách trồng lúa nước, chăm sóc cây , làm việc ngoài trời, có kiến thức, kĩ năng trồng trọt và sử dụng các dụng cụ lao động thô sơ như liềm, cuốc cũng như máy móc hiện đại như máy cày, máy cắt..

Một số nhóm cây trồng phổ biến ở nước ta:

• Cây lương thực: lúa, ngô, khoai, sắn,...
• Cây ăn quả: cam, bưởi, táo, đào,...
• Cây lấy gỗ: bạch đằng, tùng,...
• Rau: rau lang, rau muống, bắp cải, xà lách, tía tô,...
• Cây cảnh: hoa đào , hoa mai,...

Cây lương thực được trồng nhiều nhất ở  vùng đồng bằng sông Cửu Long vì ở đây thời tiết thuận lợi, có nhiều phù sa màu mỡ, nguồn nước dồi dào giúp cây lương thực phát triển tốt.

Trồng trọt công nghệ cao sử dụng phương thức canh tác độc canh là chủ yếu. Vì phương thức canh tác độc canh còn nhiều hạn chế, áp dụng công nghệ cao chủ yếu cho phương thức này để nâng cao hiệu quả, đẩy mạnh chất lượng và năng suất nông sản, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội.

Đặc điểm của trồng trọt công nghệ cao:

• Ứng dụng các quy trình canh tác tiên tiến, canh tác hữu cơ, công nghệ sinh học,..
• Sử dụng các giống cây trồng cho năng suất, chất lượng cao.
• Ứng dụng các thiết bị và các quy trình quản lí tự động hóa.

Ưu điểm của trồng trọt công nghệ cao: 

• Tiết kiệm diện tích đất trồng
• Tránh việc lây lan sâu bệnh
• Cách ly với môi trường và thời tiết bên ngoài
• Đảm bảo cây có thể phát triển tốt
• Cung cấp cho cây đầy đủ chất dinh dưỡng và lượng nước cần thiết
• Điều ảnh ánh sáng hợp lý
• Điều khiển tự động
• Giúp giảm nhân công và chi phí vận hành đáng kể
• Chống thất thoát nước
• Có thể điều chỉnh môi trường theo từng giai đoạn phát triển của cây.

* Nhược điểm của trồng trọt công nghệ cao:

• Đòi hỏi người nông dân phải có kiến thức sản xuất và trình độ nhất định.
• Đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu rất lớn .
• Điều kiện khí hậu thời tiết, khí hậu, đất đai chưa thực sự thuận lợi dẫn đến tâm lý sợ rủi ro.
• Chi phí đầu tư lớn -> giá thành sản phẩm cao -> khó khăn khi cạnh tranh trên thị trường

Ở địa phương em, mọi người thường trồng cây lương thực: lúa, ngô, lạc; các loại cây ăn quả: cam, bưởi, vải, ổi, xoài, nhãn; các loại rau: rau muống, rau cải, rau mồng tơi.

Mọi người đã biết áp dụng các phương pháp xen canh, luân canh, tăng vụ để tăng năng suất cây trồng. Nó được sử dụng phổ biến, vì đất ở địa phương em còn hạn chế mà nhu cầu sử dụng các loại thực phẩm khác nhau cao. và so vói các loại cây khác thì những loại cây này mang lại lợi ích kinh tế cao hơn

Bước 1: Chuẩn bị đất trồng

(1) Xác định được vùng đất phù hợp với điều kiện thích nghi của cây trồng 

(2) Vệ sinh đất trồng:

• Tàn dư cây trồng đã được thu dọn.
• Đất sạch cỏ dại.

(3) Làm đất và cải tạo đất:

• Đất được cày cuốc, xới, trộn đều, tơi xốp, thoáng khí, bằng mặt;
• Luống thẳng, phẳng, có rãnh thoát nước, tiêu độc;
• Khoảng cách giữ các mô phù hợp với loại cây trồng;
• Đảm bảo đủ dinh dưỡng cho cây con bén rễ;
• Đảm bảo đất đã được khử phèn, khử mặn, bằng cách rắc vôi, phơi đất tầm 7-10 ngày

Bước 2: Chuẩn bị giống cây trồng

(1) Lựa chọn giống để gieo trồng:

• Hạt giống: kích thước hạt đồng đều,chắc, không bị sâu bệnh, không lẫn với giống khác.
• Cây con: cây khỏe, đồng đều, không sâu bệnh.

(2)Xử lí giống trước khi gieo trồng:

• Hạt giống:  Đảm bảo hạt đã hút no nước, nứt vỏ hoặc nhủ mầm.
• Cây con: không còn cành cỏ lá héo, gãy, thủng, biến dạng, lá bị đốm đen, đốm nâu hoặc đổi màu bất thường.

(3) Kiểm tra số lượng hạt giống/ cây con:

• Đảm bảo đủ số lượng hạt giống/ cây con trên diện tích đất trồng.

Bước 3: Gieo trồng

(1) Xác định thời vụ, phương tiện, cách thức gieo trồng:

• Thời vụ gieo trồng phù hợp với hạt giống/ cây con dự định trồng: Thường mỗi loại cây trồng sẽ thích hợp với trong một vài khoảng thời gian trong năm. Người ta phải dựa vào đó để tiến hành gieo trồng.
• Xác định phương tiện, cách thức gieo trồng.

(2) Kiểm tra hạt giống hoặc cây giống và đất trồng:

• Hạt giống/cây con khỏe, không sâu, bệnh và hạt đã được ngâm ủ (nếu cần).
• Đất đủ ẩm, tơi xốp.

(3) Tiến hành gieo trồng:

• Khoảng cách các hạt/ cây đều nhau.
• Độ sâu khi đặt hạt giống/cây con phù hợp với giống cây. Phải đảm bảo khoảng cách giữa các cây đủ thoáng

Bước 4. Chăm sóc cây

(1) Tỉa dặm cây: Đảm bảo khoảng cách giữa các hàng, giữa các cây và mật độ cây như ban đầu.

(2) Làm cỏ, vun xới:

• Đất sạch cỏ dại, không có sâu bệnh, có thể là vun luống ( nếu cần)
• Đất tơi xốp

(3) Bón phân thúc:

• Cung cấp đúng loại phân, đúng thời điểm, đủ chất dinh dưỡng và cân đối, phù hợp với giống cây trồng.

(4) Tưới nước, tiêu nước:

• Tưới nước đầy đủ và kịp thời
• Tiêu nước kịp thời và nhanh chóng.

(5) Phòng trừ, sâu bệnh:

• Cây không bị sâu, bệnh
• Lá nguyên vẹn
• Thân không bị sâu đục
• Cây không bị héo do thối rễ.

Bước 5: Thu hoạch

(1) Kiểm tra sản phẩm cây trồng: Sản phẩm đạt độ chín, kích thước, độ tuổi,... tùy loại cây trồng.

(2) Tiến hành thu hoạch: Đúng thời điểm, nhanh, hạn chế rơi vãi.

Bước 1: Chuẩn bị giá thể giâm cành:

• Giá thể phải phù hợp với giống cây trồng, phải tơi xốp, đảm bảo đủ độ ẩm, đủ chất dinh dưỡng để giâm cành sinh rễ, không có sâu, bệnh hại.
• Lượng đất vừa đủ.

Bước 2: Chuẩn bị giâm cành

• Cành giâm phải được lấy từ cây mẹ khỏe, không mang mầm bệnh
• Cành được chọn phải trong giai đoạn phát triển, không quá non, không quá già.
• Cắt cành giâm thành từng đoạn có độ dài 15 - 20cm; cắt vát và tỉa bớt lá.

Bước 3. Giâm cành vào giá thể

• Cắm cành giâm vào giá thể hoặc vào luống đảm bảo đầu già hơn được cắm vào giá thể.
• Cành được giâm hơi chếch so với mặt đất trồng.
• Khoảng cách giữa các cành đều nhau

Bước 4: Chăm sóc cành giâm

• Thường xuyên tưới nước. Bón phân để cung cấp dinh dưỡng cho cây phát triển, phòng trừ sâu bệnh hại -> Cây phát triển tốt không bị sâu bệnh hại.

• Cần đảm bảo dinh dưỡng, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng thích hợp
• Khi cành chưa sinh rễ (tránh ánh nắng soi trực tiếp vào cành giâm)

Một số loại cây có thể nhân giống bằng phương pháp giâm cành như: cây mía, cây sắn, hoa giấy, rau muống, khoai lang, mồng tơi ..

Người trồng áp dụng phương pháp giâm cành để nhân giống cây đó vì cành của những loại cây đó có khả năng ra rễ phụ rất nhanh. Giâm cành có nhiều ưu điểm như:

• Giữ nguyên được đặc tính di truyền của cây mẹ.
• Các cây giống với số lượng nhiều, đảm bảo cho quá trình sản xuất hiệu quả.
• Thời gian nhân giống nhanh.
• Từ một nguồn vật liệu giới hạn ban đầu có thể nhân nhiều giống mới 

Mô hình canh tác hữu cơ ngày càng được quan tâm vì để khắc phục các thách thức về: vấn đề ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học, ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật ở người, đất đai bạc màu, bùng phát sâu bệnh do sự phá huỷ hệ sinh thái xuất phát từ việc sử dụng quá nhiều hóa chất => tối đa hóa sức khỏe và năng suất của các cộng đồng độc lập về đời sống đất đai, cây trồng, vật nuôi và con người. 

Lợi ích của mô hình canh tác hữu cơ:

• Gieo trồng cây từ những nguồn dinh dưỡng sẵn có trong tự nhiên
• Giảm tác động của thuốc trừ sâu và hóa chất 
• Phục hồi và cải thiện sức khỏe của đất
• Thân thiện với môi trường, không gây ra ô nhiễm môi trường
• Giảm mức độ xói mòn đất
• Giảm thiểu tác động đến khí hậu
• Giữ nước và dinh dưỡng nước
• Tăng giá trị dinh dưỡng cho sản phẩm
• Tạo ra một nguồn thực phẩm đáng tin, an toàn cho sức khỏe người sử dụng
• Kéo dài tuổi thọ sản phẩm
• Khuyến khích sự phát triển của đa dạng sinh học

• Hạn chế sử dụng các chất hóa học. Khi bón phân hay dùng thuốc thì người dùng cần đeo găng tay, đồ bảo hộ
• Đối với tưới tiêu nước, cần tạo rãnh thoát, tránh để nước ứ đọng gây thối rễ.
• Xử lý rác thải đúng nơi quy định, đảm bảo vệ sinh môi trường.