Lịch sử 6 bài 3: Nguồn gốc loài người
Giaibaitapsgk cung cấp bộ tài liệu đủ bài giải lớp 6 theo chương trình mới sách Cánh Diều. Kèm hướng dẫn giải đề lớp 6 học kì 2 Cánh Diều giúp các em nâng cao khả năng tính toán và giành được điểm số cao trong kì thi sắp tới.
Hướng dẫn học bài 3: Nguồn gốc loài người trang 13 sgk Lịch sử và địa lí 6. Đây là sách giáo khoa nằm trong bộ sách "Cánh Diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
Phần mở đầu
Năm 1978, các nhà khảo cổ học đã phát hiện tại La-e-tô-li của Tan-da-ni-a (thuộc Đông Phi) các dấu chân người để lại trên tro bụi của núi lửa, có niên đại khoảng 3.7 triệu năm. Những dấu vết đặc biệt này được các nhà khoa học đặt tên là "Dấu chân vĩ đại châu Phi”.
Đây là mội trong những dấu tích về sự xuất hiện đầu tiên của con người trên Trái Đất. Vậy quá trình tiến hoá của bài người đã diễn ra như thế nào? Trên lãnh thổ Việt Nam và khu vực Đông Nam Á dấu tích của Người lối cổ được tìm thấy ở những đâu?
1. Qúa trình tiến hóa từ vượn người thành người
? (trang 14 sgk cánh diều)
- Quan sát sơ đồ hình 3.1 và cho biết quá trình tiến hóa từ vượn người thành người trên Trái Đất. Nêu đặc điểm tiến hóa về cấu tạo cơ thể của vượn người. Người tối cổ, Người tinh khôn.
![[Cánh Diều] Lịch sử 6 bài 3: Nguồn gốc loài người](/sites/default/files/styles/inbody400/public/m7_21.png?itok=wXfypNqD)
- Những phát hiện khảo cổ về "Người Nê-an-đéc-tan" (hình 3.2), "Cô gái Lu-cy" (hình 3.3) có ý nghĩa như thế nào trong việc giải thích nguồn gốc và quá trình tiến hóa của loài người?
![[Cánh Diều] Lịch sử 6 bài 3: Nguồn gốc loài người](/sites/default/files/styles/inbody400/public/m8_18.png?itok=LAjPBw5T)
![[Cánh Diều] Lịch sử 6 bài 3: Nguồn gốc loài người](/sites/default/files/styles/inbody400/public/m9_15.png?itok=1Z0YO-y2)
- Qúa trình tiến hóa từ vượn người thành người trên Trái Đất gồm: Vượn người => Người tối cổ => Người tinh khôn.
- Đặc điểm cụ thể:
| Vượn người | Người tối cổ | Người tinh khôn | |
| Thời gian | Khoảng 5 - 6 triệu năm trước | Khoảng 4 triệu năm trước | Khoảng 150 000 năm trước |
| Đặc điểm | Có thể đi bằng hai chi sau | Hoàn toàn đi đứng bằng hai chân. | Hình dáng, cấu tạo cơ thể cơ bản giống người ngày nay, còn được gọi là "người hiện đại". |
| Thể tích hộp sọ | khoảng 400 $cm^{3}$ | khoảng 1 200 $cm^{3}$ | khoảng 1 400 $cm^{3}$ |
- Những phát hiện khảo cổ về "Người Nê-an-đéc-tan" (hình 3.2), "Cô gái Lu-cy" (hình 3.3) có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giải thích nguồn gốc và quá trình tiến hóa của loài người.
2. Dấu tích của Người tối cổ ở Đông Nam Á
? (trang 14 sgk cánh diều)
Hãy cho biết những dấu tích của người tối cổ ở Đông Nam Á?
Những dấu tích của người tối cổ ở Đông Nam Á:
- Cuối thế kỉ XIX, trên đảo Gia-va (In-đô-nê-xi-a), các nhà khảo cổ phát hiện mẩu xương hóa thạch của người tối cổ có niên đại khoảng 2 triệu năm trước đặt tên là "Người Gia-va".
- Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn tìm thấy:
- Di cốt hóa thạch ở Pôn-a-ung (Mi-an-ma); Sa-ra-wak (Ma-lay-xi-a),...
- Di chỉ đồ đá ở: A-ny-át (Mi-an-ma); Lang-spi-an (Cam-pu-chia); Kô-ta Tham-pan (Ma-lay-xi-a)...
3. Dấu tích của Người tối cổ ở Việt Nam
? (trang 16 sgk cánh diều)
Quan sát lược đồ hình 3.4, hãy:
![[Cánh Diều] Lịch sử 6 bài 3: Nguồn gốc loài người](/sites/default/files/styles/inbody400/public/m10_7.png?itok=8a1atofZ)
- Nêu một số dấu tích của người tối cổ ở Việt Nam
- Nhận xét về phạm vi phân bố của các dấu tích Người tối cổ ở Việt Nam.
Một số dấu tích của Người tối cổ ở Việt Nam:
- Ở Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn) phát hiện răng hóa thạch Người tối cổ (khoảng 400 000 - 300 000 năm trước).
- Ở núi Đọ, Thanh Hóa phát hiện công cụ bằng đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 400 000 năm trước)
- Ở An Khê (Gia Lai) phát hiện công cụ bằng đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 800 000 năm trước)
- Ở Xuân Lộc (Đồng Nai) phát hiện công cụ bằng đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 40 000 - 30 000 năm trước).
=> Các dấu tích Người tối cổ phân bố đều ở các nơi trên phạm vi nước Việt Nam. Điều này chứng tỏ, từ lâu đời, con người đã sinh sống và sinh hoạt ở trên mọi miền của đất nước ta.
Phần luyện tập (trang 16 sgk cánh diều)
Câu 1: Em hãy tóm tắt quá trình tiền hoá từ vượn người thành người trên Trái Đất.
Câu 2. Căn cứ vào những thông tin khảo cổ nào để khẳng định rằng, khu vực Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) là một trong những nơi con người xuất hiện từ sớm?
Câu 1: Quá trình tiền hoá từ vượn người thành người trên Trái Đất: Vượn cổ - Người tối cổ -Người tinh khôn.
- Vượn cổ xuất hiện khoảng 5 - 6 triệu năm trước. Có thể đi lại bằng hai chi sau.
- Người tối cổ xuất hiện khỏang 3-4 triệu năm, có thể đi bằng 2 chân, 2 chi trước biết cầm nắm ( Đông Phi, Gia va , Bắc Kinh ). Sống theo bầy vài chục người, sống lang thang nhờ săn bắt, hái lượm, ngủ trong hang động, biết ghè đẽo đá làm công cụ, biết sử dụng và lấy lửa…
- Người tinh khôn sống cách đây khoảng 4 vạn năm, hầu khắp các châu lục. Người Tinh khôn sống thành từng nhóm nhỏ gồm vài chục gia đình, có họ hàng với nhau gọi là thị tộc …họ đều làm chung, ăn chung, họ biết trồng trọt và chăn nuôi, làm đồ gốm, dệt vải, làm đồ trang sức ….
Câu 2: Để khẳng định khu vực Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) là một trong những nơi con người xuất hiện từ sớm, ta căn cứ vào dấu tích các nhà khảo cổ phát hiện được:
- Ở khu vực Đông Nam Á: Cuối thế kỉ XIX, trên đảo Gia-va (In-đô-nê-xi-a) các nhà khảo cổ đã phát hiện được một số mẩu xương hóa thạch của Người tối cổ có niên đại khoảng 2 triệu năm trước.
- Ở Việt Nam: Những dấu tích của người tối cổ được phát hiện có niên đại sớm nhất từ khoảng 800 000 năm trước (ở An Khê, Gia Lai).
Phần vận dụng (trang 16 sgk cánh diều)
Câu 3: Lấy chủ để về những chiếc rìu đá đầu tiên của nhân loại (hình 3.5 và hình 3.6), hãy phát biều cảm nghĩ của em về óc sáng tạo, tinh thần lao động cần mẫn, kiên trì của Người tối cổ.
![[Cánh Diều] Lịch sử 6 bài 3: Nguồn gốc loài người](/sites/default/files/styles/inbody400/public/m11_6.png?itok=UKeCPcQL)
Qua hình ảnh chiếc rìu đá, em nhận thấy, Người tối cổ đã có óc sáng tạo trong việc vận dụng đá để làm công cụ sinh hoạt săn bắt, hái lượm, trồng trọt...Mặc dù, các công cụ còn nhiều thô sơ nhưng cho thấy Người tối cổ đã có những bước tiến bộ ban đầu.
Tham khảo thêm nhiều tài liệu học tốt lớp 6 Cánh Diều hữu ích khác: Giải bài tập lớp 6 thao bài, trang hoặc sách (tập 1, tập 2). Từ đó có thể quen với dạng bài tập cơ bản trong chương trình lớp 6.
Nếu thấy nội dung hướng dẫn làm bài giải lớp 6Cánh Diều hữu ích đừng quên theo dõi website Giaibaitapsgk.net của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều dạng đề khác.